رابطه بین عقاید دینی و سلامت روانی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان در فرمت ورد و قابل ویرایش در 101 صفحه استاندارد نگارش سال 1394

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	docx
حجم فایل	242 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	101

 رابطه بین عقاید دینی و سلامت روانی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان

در فرمت ورد و قابل ویرایش در 101 صفحه استاندارد نگارش سال 1394

 بیان مسئله

  تامین بهداشت همه افراد جامعه از مهم ترین مسایل اساسی هر کشور است، این امر در سه جنبه جسمانی، روانی و اجتماعی مورد ملاحظه قرار می گیرد، در صورتی که بعد روانی بهداشت به اندازه کافی مورد توجه قرار نگیرد، فراوانی مشکلات روانی و رفتاری رو به فزونی خواهد گذاشت تا حدی که عوارض ناشی از بی توجهی به آن در ابعاد فردی و اجتماعی، خانوادگی و انسانی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اثرات سوء و غیر قابل جبران رادر پی خواهد گذاشت( نوابی نژاد،1376).  یکی از مفاهیم اصلی مدل سلامت بهزیستی است. مدل سلامت سه نوع بهزیستی هیجانی، بهزیستی روانشناختی و بهزیستی اجتماعی را با هم ترکیب کرده ومفهوم جامع و کامل از بهزیستی را هم که جنبه عاطفی(بهزیستی هیجانی) و هم جنبه کاربردی(بهزیستی روانشناختی و اجتماعی) سلامت روانی را در بر می گیرد به وجود آورده اند. سلامت روانی دارای 13 نشانه است که 2 نشانه مرتبط با بهزیستی هیجانی 5 نشانه مرتبط با بهزیستی اجتماعی و 6 نشانه مرتبط با بهزیستی روانشناختی است. بهزیستی روانشناختی به معنای قابلیت یافتن تمام استعدادهای فرد است. ودارای مولفه های 1- خودمختاری (احساس شایستگی و توانایی در مدیریت محیط پیرامون فرد و ...)2- رشد شخصی(داشتن رشد مداوم و ...)3- روابط مثبت با دیگران(داشتن روابط گرم و ...)4- هدفمندی در زندگی (داشتن هدف در دختر دگی)5-پذیرش خود(داشتن نگرش مثبت نسبت به خود و ...) 6- تسلط بر محیط (توانایی انتخاب و ایجاد محیطی مناسب و...) می باشد.

آموزش‌های روان شناختی شامل آموزش مهارتهای دختر دگی و آموزش ابراز وجود درمانهای روان شناختی مانند رفتار درمانی و انواع فنون روان درمان و توان بخشی مانند مشکلات ادراکی و شناختی از جمله مداخله‌های روان شناختی تلقی می شوند همچنین مداخله‌های روان شناختی شامل هر گونه اقداماتی است که روان شناسان و مشاوران به منظور پیشگیری درمان و کاهش مشکلات روان شناختی افراد بکار می برند. هدف نهایی این مداخله‌ها کمک به افراد برای درک بهتر خود و جهان پیرامون، افزایش قابلیت و توانمندی سازگاری و بهزیستی روانشناختی است(یوسفی، 1387).

در تحقیق حاضر آن چه که ذهن محقق را به خود مشغول کرده مسئله ای است که در زندگی روزمرّه ی امروز از اهمیت بالایی برخوردار است و با بررسی و پاسخدهی به سؤالات آن روش ها و شیوه های بهتری برای رفع مشکلات روحی و روانی انسان عصر حاضر فراهم می شود. دین از حقایقی است که در عرصه های گوناگون انسانی حضور جدی دارد و دین پژوهی نیز متناظر با این عرصه ها، شاخه های عدیده ای   یافته است. روان شناسی دین، یکی از شاخه های مهم دین پژوهی است که با دین ورزی و دینداری ربط و نسبت وثیق دارد. امروزه در انجمن روان شناسی آمریکا، بخش مستقلّی به روان شناسی دین اختصاص یافته است و نشریات علمی پایگاه های اینترنتی و همایش های مستقل ویژه ای به این موضوع می پردادختر د و توجه به آن به گونه ای افزایش یافته است که به عنوان یک درس رسمی در بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا جایگاه خود را یافته و حتی در برخی از مؤسسات علمی، رشته ای تخصصی به شمار می آید. (آذربایجانی، موسوی اصل 1385) مسئله اساسی که در این تحقیق مطرح شده به رابطه ی بین دین و دین داری و عقاید مذهبی  با بهزیستی روانشناختی و سلامت روانی افراد می پردازد. به عبارت دیگر بررسی این نکته حائز اهمیت است که آیا افرادی که عقاید دینی بالاتری دارند در زمینه بهداشت روانی هم به همین ترتیب در سطح بالایی از بهنجاری قرار دارند یا نه؟ دین مقوله ی شناخته شده ای است که در طول تاریخ همواره با انسان بوده، حتی انسان های اولیه هم مفهومی از خدا و پرستش و در نتیجه گرایشات دین داری را از خود بر جای گذاشته اند و مستندات تاریخی و باستان شناختی این نظر را تأیید می کنند. به طور کل در تعریف دین دو روی آورد کلّی وجود دارد.

الف) گاهی دین به عنوان پدیده ای مستقل از انسان در نظر گرفته می شود که برخی گزاره های اعتقادی، اخلاقی و عملی را در بر می گیرد. این معنا، با موارد کاربرد کلمۀ دین در فارسی (مثلاً دین اسلام، دین مسیحیت و ...) بیشتر سازگاری دارد. (دهخدا، 1373، معین، 1371). در قرآن کریم نیز هر چند کلمۀ دین در اصل به معنای جزا و پاداش (مانند «ملک یوم الدین» حمد، 4) و اطاعت (مانند «امرت ان اعبدا... مخلصاً له الدین» زمر، 11) است، ولی در مورد شریعت و آیین و کیش نیز بسیار به کار رفته است (مانند «لااکراه فی الدین» بقره، 256 و نیز، «لکم دینک ولی دین» کافرون، 6). 

ب) گاهی نیز دین به معنای پایبندی به شریعت و آیین و به عبارت دیگر، تدین و دینداری است. این کاربرد میان دانشمندان غربی شیوع بیشتری دارد. واژه ی (دین در فارسی) و (religion) در انگلیسی، معادل هم گرفته می شوند ولی به نظر می رسد غالباً دین در معنای اول و religion در معنای دوم (دست کم در متون مربوط به روان شناسی دین) به کار می روند. مثلاً برخی روان شناسان، دین (یا در واقع religion) را چنین تعریف کرده اند: «منظومه ای از اعتقاد به قدرت  خدایی یا فوق بشری و عبادت یا آیین های دیگری که به سوی چنین قدرتی جهت گیری شده اند» (بیت هالامی و آرگیل، 1997، ص 60) بدیهی است این تعریف، در واقع تعریف دینداری و اعتقاد به دین است. علت این امر هم روشن است، آن چه برای روان شناسی اهمیت دارد، اعتقاد به دین و موضوعات مربوط به آن است، نه دین به عنوان پدیده ای مستقل از وجود انسان.

بهزیستی روانشناختی هم چنان که از نام آن پیداست یک مفهوم کلی است که جنبه های جسمانی و روانی را در بر می گیرد. سلامتی عمومی مفهومی است که دور بودن و عاری بودن از بیماری را در ذهن تداعی می کند و کلیه تلاش های پزشکان و روان شناسان در جهت حفظ این سلامتی و جلوگیری از بروز اختلال در جسم و روان بوده است. سلامتی در تحقیق حاضر مؤلفه های جسمانی، روابط اجتماعی، اضطراب و افسردگی را شامل می شود. به این معنی که فرد در این مؤلفه ها، آیا در حد بهنجار قرار دارد یا این که به ناهنجاری متمایل است.

از آن جا که عملکرد افراد را عقاید و افکار آن ها تعیین می کند، یعنی در پس هر عملی فکری قرار دارد و این شیوه های زندگی افراد را تعیین می کند و سبک و شیوه ی زندگی هر فردی تعیین می کند، که آیا در آینده از سلامتی برخوردار خواهد بود یا نه. بنابراین افرادی که عقاید دینی و مذهبی  دارند، سبک و شیوه ی زندگی خاص خود را دارند که این رفتارها و عملکرد های خاصی را به همراه دارد و تعیین کننده ی سلامتی یا عدم سلامتی در آینده ی آن ها خواهد بود. مسئله اساسی رابطه ی بین عقاید دینی و سلامتی افراد است که در این زمینه از سوی دانشمندان و نظریه پردازان گوناگون عقاید مختلفی مطرح شده است. این که متدین شویم تا به آثار مثبت آن بر سلامت دست یابیم، احتمالاً خیلی مؤثر نخواهد بود. تحقیق نشان داده است افرادی که از دین به عنوان ابزاری در راه هدف استفاده می کنند، از منافع روانی فعالیت دینی بهره مند نمی شوند. بلکه آن کسانی که خودشان را ملتزم به دینی، که خودش هدف است. می کنند (یعنی اشخاص با  ایمان واقعی) محتمل تر است  که از سلامت روان، رضایت بیشتر از حیات و نگرانی و اضطراب کمتر بهره ور شوند. به عنوان مثال آلوارادو و همکارانش پس از بررسی رابطه ی بین فعالیت های دینی و نگرانی از مرگ، نتیجه گرفتند که: «کوشش برای پایین آوردن اضطراب از مرگ یا افسردگی به خاطر مرگ از طریق مشارکت دینی بیشتر، یک علاج تضمین شده نیست، در عوض شاید ایمان عقیده و تعهد باید قبلاً وجود داشته باشد، تا شخص کم شدن اضطراب از مرگ را تجربه کند». 

بنابراین برای این که افراد به منافع تندرستی دست پیدا کنند، احتمالاً نیاز دارند که دین را به خاطر خود دین جست وجو کنند، نه به دلایل سلامت. (ابراهیمی -1376).

اهداف پژوهشی

هدف اصلی:

بررسی رابطه بین عقاید دینی و سلامت روانی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان.

 

اهداف فرعی:

1) تعیین رابطه بین عقاید دینی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان.

2) تعیین رابطه بین عقاید دینی و سلامت روانی دانشجویان.

3)تعیین رابطه بین سلامت روانی با بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان

4)مقایسه  بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان

5)مقایسه بهزیستی روانشناختی با توجه به ویژگیهای جمعیت شناختی پاسخگویان مانند: جنس، سن، میزان تحصیلات و غیره.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                        صفحه

1-1-              مقدمه. 3

1-2-              بیان مسئله. 4

1-3-              اهمیّت و ضرورت تحقیق.. 8

1-4-              سؤالات پژوهشی.. 9

1-5-               اهداف پژوهشی.. 9

1-6-              فرضیه ها 10

1-7-              تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 10

فصل 2-    ادبیات و مستندات تحقیق... 12

2-1-              سلامت روان.. 13

2-2-              سلامت روانی.. 14

2-3-              تعریف سلامت روانی.. 14

2-4-              تعریف بهداشت روان در فرهنگهای مختلف... 15

2-5-              اصول بهداشت روانی.. 17

2-6-              خصوصیات افراد دارای سلامت روانی.. 18

2-7-              نظریات مرتبط با  سلامت روانی.. 20

2-7-1-                    نظریه ی زیگموند فروید. 20

2-7-2-                    نظریه ی آدلر: 21

2-7-3-                    نظریه ی سالیون: 21

2-7-4-                    نظریه ی کارل راجرز: 22

2-7-5-                    نظریه ی آلبرت الیس: 22

2-7-6-                    نظریات نوین مبتنی بر شناخت درمانی: 23

2-7-7-                    نظریه ی ویلیام گلاس: 23

2-7-8-                    نظریه ی اسکنیر: 24

2-8-              بهزیستی روانشناختی.. 24

2-9-              مولفه های تشکیل دهنده سازه بهزیستی روانی.. 27

2-9-1-                    خودمختاری.. 27

2-9-2-                    رشد فردی.. 27

2-9-3-                    تسلط بر محیط.. 28

2-9-4-                    هدفمندی در دختر دگی.. 29

2-9-5-                    روابط مثبت با دیگران. 29

2-9-6-                    پذیرش خود. 30

2-9-7-                    استرس یا فشار روانی.. 30

2-10-           تحول تاریخی تعریف فشار روانی.. 31

2-11-           تعریف استرس... 33

2-12-           از استرس تا مقابله. 34

2-13-           آثار دین بر تندرستی.. 34

2-13-1-                 زیگموند فروید. 35

2-13-2-                 آلبرت الیس... 39

2-13-3-                 وندل واترز 40

2-14-           آرای روان شناسان موافق با دین.. 41

2-14-1-                 «ویلیام جیمز» (1910- 1842) 41

2-14-2-                 کارل گوستا و یونگ... 44

2-15-           دین و سلامت روان.. 47

2-15-1-                 مقابله ی دینی با تنش... 48

2-15-2-                 خشنودی و رضایت از زندگی.. 49

2-15-3-                 تفسیر خوش بینانه از مرگ.. 51

2-15-4-                 افسردگی و خودکشی.. 52

2-15-5-                 اضطراب.. 53

2-15-6-                  مصرف سوء الکل و دارو 54

2-16-           مطالعات درمانی.. 54

2-17-           ساز و کارهای ممکن برای تأثیر دین.. 55

2-18-           دین و سلامت بدن.. 56

2-18-1-                 فشار خون بالا. 56

2-18-2-                 سکته ی مغزی.. 56

2-18-3-                 بیماری قلبی.. 57

2-18-4-                 سرطان. 59

2-18-5-                 مرگ و میر ناشی از همه ی علل.. 60

2-18-6-                  سایر مطالعات صورت گرفته در زمینه ی تأثیر دین داری بر جسم و روان انسان. 60

فصل 3-   روش شناسی تحقیق... 62

3-1-              مقدمه. 63

3-2-              جامعه آماری پژوهش.... 63

3-3-              نمونه آماری  و روش نمونه گیری.. 63

3-4-              طرح پژوهش.... 63

3-5-              ابزار جمع آوری اطلاعات.. 63

3-6-              روش اجرای اصل پژوهش.... 68

3-7-              روشهای آماری.. 68

فصل 4-   تجزیه و  تحلیل اطلاعات... 69

4-1-              مقدمه. 70

4-2-              داده های تحلیل شده بدین شرح اند. 70

4-3-              تجزیه و تحلیل داده ها 71

4-4-              بررسی جمعیت شناختی آزمودنیها: 71

4-4-1-                    بررسی حجم نمونه به تفکیک جنسیت: 71

4-4-2-                    بررسی حجم نمونه به تفکیک محل سکونت.. 71

4-4-3-                    بررسی حجم نمونه به تفکیک میزان تحصیلات.. 72

4-5-              بررسی متغیرهای اصلی تحقیق.. 73

4-6-              آزمون فرضیه ها 76

فصل 5-   بحث و نتیجه گیری.. 87

5-1-              مقدمه. 88

5-2-              نتایج تحقیق و بحث و بررسی.. 88

5-3-              محدودیت های پژوهش: 90

5-4-              پیشنهادهای تحقیق.. 90

فهرست جداول

جدول‏4‑1- توزیع پاسخگویان به تفکیک جنسیت دانشجویان. 71

جدول‏4‑2توزیع پاسخگویان به تفکیک محل سکونت... 71

جدول‏4‑3- توزیع پاسخگویان به تفکیک میزان تحصیلات... 72

جدول‏4‑4-  میانگین و انحراف معیار  در خرده مقیاس های بهزیستی روانشناختی.. 73

جدول‏4‑5میانگین و انحراف معیار  در خرده مقیاس های بهزیستی روانشناختی  در بین دانشجویان پسر  74

جدول‏4‑6میانگین و انحراف معیار  در خرده مقیاس های بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان دختر  74

جدول‏4‑7میانگین و انحراف معیار  در مقیاس سلامت روان به تفکیک دانشجویان پسرو دختر. 76

جدول‏4‑8 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین عقاید مذهبی با بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان پسرو دختر  76

جدول‏4‑9 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین سلامت روانی با بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان پسرو دختر  78

جدول‏4‑10 بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان پسرو دختر. 79

جدول‏4‑11 عقاید مذهبی در بین دانشجویان پسرو دختر. 80

جدول‏4‑12 سلامت روانی در بین دانشجویان پسرو دختر. 81

جدول‏4‑13 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر سن و بهزیستی روانشناختی.. 82

جدول‏4‑14 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر میزان تحصیلات و بهزیستی روانشناختی.. 83

جدول‏4‑15 بهزیستی روانشناختی به تفکیک جنس دانشجویان. 84

جدول‏4‑16  بهزیستی روانشناختی به تفکیک محل سکونت

... 85

رابطه بین عقاید دینی و سلامت روان , رابطه بین عقاید دینی و سلامت روانی دانشجویان , رابطه عقاید دینی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان , بهزیستی روانشناختی دانشجویان , سلامت روانی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان , سلامت روانی دانشجویان